Μπορούν τα φυτά να επικοινωνήσουν; Μάλλον… ναι!

Θα μπορούσες να πεις καλημέρα στα φυτά του σπιτιού σου καθώς πίνεις τον πρωινό σου καφέ, αλλά δεν περιμένεις να σου απαντήσουν, έτσι; Επειδή τα φυτά δεν επικοινωνούν … σωστά; Λοιπόν, οι βοτανολόγοι μπορεί να μην συμφωνούν με αυτή τη δήλωση.

Τα φυτά σου δεν θα σου χαρίσουν ποτέ ένα χαριτωμένο γειά, αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι δεν επικοινωνούν. Η έρευνα συνεχίζεται ακόμα και αυτά που οι επιστήμονες γνωρίζουν μέχρι τώρα θα σε μαγέψουν!

Τα φυτά ανταλλάσσουν πληροφορίες

Μπορεί να νομίζεις ότι τα φυτά σου απλά κάθονται στα γλάστρες ή στον κήπο σου, μεγαλώνοντας αθόρυβα. Μην υποτιμάς την σύνθετη εξέλιξη των φυτών. Κάτω απο το έδαφος συμβαίνουν πολλά περισσότερα απο ότι βλέπει το μάτι. Τα φυτά δίνουν πολύ περισσότερη προσοχή στον κόσμο γύρω τους από ότι οι περισσότεροι από εμάς συνειδητοποιούμε. Αν και τα φυτά είναι “ρίζωμένα” σε μια σταθερή θέση, παρακολουθούν το περιβάλλον τους και αντιδρούν σε αυτό. Φαίνεται επίσης να έχουν αντίληψη των φυτών γύρω τους και να αντιδρούν στα… υπόγεια σήματα που στέλνουν οι γείτονές τους!

Τρόποι επικοινωνίας των φυτών

Στη φύση, τα φυτά ζουν μαζί σε κοινότητες. Επειδή δεν μπορούν να κινηθούν, τα φυτά έχουν αναπτύξει διάφορους τρόπους για να αντιλαμβάνονται το περιβάλλον τους και να ανταποκρίνονται σε αυτό. Μπορείς να το φανταστείς σαν επικοινωνία φυτών.

Η επικοινωνία των φυτών δεν μοιάζει με την ανθρώπινη επικοινωνία που εμπεριέχει λόγια, συναισθήματα και εκφράσεις του προσώπου. Πρόκειται μάλλον για πληροφορίες,σημάδια και θρεπτικά συστατικά που μεταφέρονται απο φυτό σε φυτό. Τα συνθήματα μπορεί να είναι φυσικά, όπως οι αλλαγές στην ποιότητα του φωτός, καθώς αναπτύσσεται ένα κοντινό φυτό ή βιοχημικά. Τα βιοχημικά συνθήματα συμβαίνουν όταν ένα φυτό παράγει συστατικά και ενώσεις τις οποίες απορροφούν άλλα φυτά.

Και τι λένε τα φυτά μεταξύ τους;

Τι μπορεί λοιπόν να λένε τα φυτά όταν στέλνουν πληροφορίες κάτω από το έδαφος; Όχι, δεν κουτσομπολεύουν τους κηπουρούς! Αντίθετα, δίνουν πληροφορίες σχετικά με το τι τους συμβαίνει. Ας δούμε μερικά παραδείγματα:

• Τα φυτά παίρνουν και δίνουν πληροφορίες όταν αγγίζουν το ένα το άλλο. Για παράδειγμα, όταν αγγίζουν τα κλαδιά τους, τα δέντρα “το αντιλαμβάνονται” και σταματούν να επεκτείνονται προς εκείνη την κατεύθυνση.
• Τα φυτά αποστέλλουν βιοχημικά σήματα μέσω των ριζών τους, όταν αυτά υποβάλλονται σε πίεση – ακόμη και αν η πίεση αυτή εμφανιστεί πάνω από το έδαφος. Τα γειτονικά φυτά παρακολουθούν τα σήματα μέσω των ριζών τους και διατηρούν τη ρίζα τους μακριά από την συγκεκριμένη περιοχή.
• Τα φυτά που έχουν μολυνθεί από ορισμένες ασθένειες στέλνουν βιοχημικά στοιχεία για να προειδοποιήσουν. Έτσι τα γειτονικά φυτά ενεργοποιούν γονίδια για την αποφυγή της νόσου.
• Φυτά όπως η Αρτεμίσια (συγκεκριμένα Artemisia tridentata), όταν δέχεται επίθεση από κάμπιες, απελευθερώνει αμυντικές πρωτεΐνες που εμποδίζουν το έντομο να τις αφομοιώσει και με αυτόν τον τρόπο κλονίζει την ανάπτυξή του. Τα γειτονικά φυτά παρακολουθούν τα χημικά σήματα και προετοιμάζουν τις δικές τους αμυντικές πρωτεΐνες.

Το ίντερνετ των φυτών… ή αλλιώς μυκήλιο!

Πώς μεταφέρονται όμως όλα αυτά τα βιοχημικά σήματα και τα συνθήματα από φυτό σε φυτό; Οι επιστήμονες πιστεύουν ότι δέντρα και άλλα φυτά επικοινωνούν μεταξύ τους χρησιμοποιώντας ένα δίκτυο μυκηλίου ή Wood Wide Web. Το μυκήλιο περιγράφει τη σχέση μεταξύ των φυτών και των μυκήτων που ζουν στις ρίζες τους. Αυτοί οι μύκητες συνδέουν τις ρίζες ενός φυτού με ρίζες άλλων φυτών και τους επιτρέπουν να μεταφέρουν πληροφορίες και θρεπτικά συστατικά.

Μην φαντάζεσαι αυτούς τους μύκητες ως μανιτάρια, αλλά περισσότερο ως τα λεπτά νήματα που συνθέτουν τα μανιτάρια. Αυτό το “μυκητιακό διαδίκτυο” συνδέει περίπου το 90% των φυτών όλου του κόσμου! Τα φυτά που συνδέονται σε αυτό το δίκτυο μπορούν να βοηθήσουν τους γείτονές τους με την ανταλλαγή θρεπτικών στοιχείων και πληροφοριών.

Τα φυτά επικοινωνούν και με έντομα

Εάν η επικοινωνία μεταξύ των φυτών σε εντυπωσίασε, τι έχεις να πεις για την επικοινωνία κάποιων φυτών με εντελώς διαφορετικά είδη, όπως τα έντομα; Αυτό αποδείχθηκε απο μελέτες που αφορούσαν το φυτό του άγριου καπνού.

Το φυτό του άγριου καπνού είναι ευάλωτο σε επίθεση από την πράσινη κάμπια hornworm. Αναγνωρίζει όμως την κάμπια από το σάλιο της και στη συνέχεια στέλνει μια χημική ειδοποίηση που καλεί τους θηρευτές της, όπως το έντομο geocoris. Τα αρπακτικά έρχονται γρήγορα και επιτίθενται στις κάμπιες!

Τα φυτά επικοινωνούν και με θηλαστικά

Ορισμένα τροπικά φυτά εξαρτώνται απο τις νυχτερίδες για την επικονίαση και τα θρεπτικά συστατικά τους. Δεν μπορούν να στείλουν email στις νυχτερίδες, αλλά έχουν αναπτύξει ένα σύστημα για να τις “αναγκάσουν” να έρθουν. Για παράδειγμα το σαρκοφάγο φυτό νηπενθές στο Βόρνεο έχει αναπτύξει ένα κοίλο σχήμα ειδικά για να αντανακλά τον ηχοεντοπισμό των νυχτερίδων. Με αυτό τον τρόπο ουσιαστικά τις προσελκύει πάνω του σαν να τις οδηγεί με GPS και χρησιμοποιεί τα περιττώματα τους για να τραφεί!

Αξίζει να δεις το παρακάτω βίντεο του BBC σχετικά με το πως επικοινωνούν τα φυτά μυστικά μεταξύ τους!

Για περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τα φυτά, αλλά και την διακόσμηση του μπαλκονιού και του σπιτιού σου με φυτά εσωτερικού χώρου κλικ ΕΔΩ.