Κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική και διακόσμηση

Στις Κυκλάδες, νησιά εμπόρων και…πειρατών που απολάμβαναν αυτονομία και φοροαπαλλαγές λόγω της Ρωσικής σημαίας που είχαν στα πλοία τους, υπήρχε το κλίμα τόσο οικονομικά, όσο και πολιτιστικά να αναπτυχθεί ένα πρώιμο αυθεντικό ελληνικό στυλ.

Τι χρειάζεσαι για να αντιγράψεις την Κυκλαδίτικη διακόσμηση; Μπλε, άσπρο και μια γάτα σε ψάθινη καρέκλα! Σοβαρά τώρα, αυτά είναι τα κυρίαρχα χρώματα της κυκλαδίτικης διακόσμησης, με μερικές προσθήκες τυρκουαζ, βεραμάν και φούξια ειδικά στις πόρτες των σπιτιών.

Κυκλαδίτικη Διακόσμηση και αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά που την επηρεάζουν

Ο συνδυασμός πόρτας και βουκαμβίλιας σε πυθάρι, είναι πλέον σήμα κατατεθέν των Κυκλάδων, με τις επιλογές να είναι ανάμεσα σε τρύπιο πυθάρι, ώστε η βουκαμβίλια να είναι κατευθείαν στο χώμα και κανονικό πυθάρι οπότε συνήθως είναι μικρότερου μεγέθους.

Οι καμάρες και τα τόξα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αρχιτεκτονικής με τους περισσότερους κατοίκους να έχουν σεβαστεί την παράδοση, ενώ έχουν ταυτόχρονα διατηρήσει και συντηρήσει παλιά μπαούλα, σιδερένια τραπέζια και παλιά χαλιά, δημιουργώντας εκπληκτικά αποτελέσματα. Σε πολλές περιπτώσεις οι φούρνοι και οι κρεβατοκάμαρες είναι χτισμένοι στην πέτρα, ενώ ο ασβέστης χρησιμοποιείται σε όλο το σπίτι ώστε να διατηρείται δροσερό.

Μάρμαρο χρησιμοποιούνταν στα πλούσια σπίτια των Κυκλάδων από πολύ παλιά, ενώ η διακόσμηση με θαλασσόξυλα και σχοινιά, ανήκει στις αγαπημένες των κατοίκων. Μάλιστα οι νησιώτες μας είχαν και έχουν εκπληκτικούς τεχνίτες που σκαλίζουν σε ξύλο, με αποτέλεσμα πολύ εντυπωσιακά έπιπλα που «σπάνε» την λιτότητα στην διακόσμηση και όμορφα επιτραπέζια και κρεμαστά διακοσμητικά. Σχοινί και πυθάρια θα συναντήσετε τόσο στην εξωτερική, όσο και στην εσωτερική διακόσμηση.

Αρχιτεκτονική

Η καλή τοιχοποιία (η λεγόμενη ξερολιθιά) ήταν απολύτως βασική για τους κτίστες της εποχής, καθώς έπρεπε να συγκρατήσουν σχετικά μεγάλο όγκο οικοδομής. Ύστερα από τις πέτρες τις οποίες διέθεταν, έπρεπε να λύσουν ένα νοητό παζλ, ώστε με την χρήση λάσπης να βάλουν τις πέτρες σε μια σειρά. Αυτά τα σπίτια έχουν αντέξει πολλές δεκαετίες, χάρη στον ιδανικό τρόπο κατασκευής τους και τους λίγους σεισμούς για τα ελληνικά δεδομένα.

Τα δε τόξα, δημιουργήθηκαν από την ανάγκη επέκτασης των σπιτιών, οπότε έριχναν έναν τοίχο, έφτιαχναν το τόξο και προχωρούσαν με την επέκταση! Αντίστοιχα επεκτείνονταν προς τα πάνω και προς τα κάτω (ανώγεια και κατώγεια). Τα κατώγια χρησιμοποιήθηκαν και χρησιμοποιούνται περισσότερο ως κελάρια και τα ανώγεια ως κρεβατοκάμαρες. Οπότε μέχρι και σήμερα η διακόσμηση παραμένει σχετική με την πρώτη χρήση, αν και πλέον τα πιο πολλά κατώγια έχουν μετατραπεί σε αποθηκευτικούς χώρους.

Τα λίγα ανοίγματα ελλείψει ξυλείας για κουφώματα, ο δυνατός αέρας και το έντονο φως υποχρέωσαν τους κατοίκους στο κτίσιμο στενών πορτών και παραθύρων, δίνοντας το ιδιαίτερο στυλ που έχουμε συνηθίσει. Έτσι το άσπρο του ασβεστώματος που ξεκίνησε από μια επιδημία χολέρας στα νησιά, σε συνδυασμό με το λιτό ύφος της αρχιτεκτονικής έγινε το σήμα κατατεθέν των νησιών.

Αργότερα ήρθε η προτροπή της τότε Βασίλισσας Φρειδερίκης για «αντιγραφή» της μυκονιάτικης αρχιτεκτονικής των μεγαλοαστικών σπιτιών και μετέπειτα από την Χούντα απαγορεύτηκε η πολυχρωμία στο εξωτερικό των νησιωτικών σπιτιών υπό τον φόβο του…κόκκινου χρώματος!

Έτσι, αλλά και για τουριστικούς κυρίως λόγους, φτάσαμε στην ομοιόμορφη υπέροχη εικόνα, που όλοι γνωρίζουμε σήμερα στις Κυκλάδες!