Πως ένα τσιμεντένιο εργοστάσιο, μετατράπηκε σε ονειρικό σπίτι!

Όταν ο Ισπανός αρχιτέκτονας Ricardo Bofill έπεσε πάνω σε ένα εγκαταλελειμμένο εργοστάσιο τσιμέντου το 1973, είδε την προοπτική μέσα στα ερείπια. Ο Bofill αγόρασε την εγκατάσταση των αρχών του 1900 και μαζί με ντόπιους Καταλανούς μάστορες άρχισαν να μετατρέπουν τα σιλό και τις εγκαταστάσεις, σε ένα ατελείωτο παραμύθι.

Ένα μείγμα σουρεαλισμού, μοντερνισμού και μπρουταλισμού (προέρχεται από την γαλλική λέξη brut cement, για το ωμό τσιμέντο), απλώνεται στην Καταλωνία, όπου επετεύχθη η μετατροπή του τσιμεντένιου «φρούριου», σε κατοικίσιμο σπίτι και γραφείο.

Το εργοστάσιο βελτιώνεται και τροποποιείται τα τελευταία 40 χρόνια, χωρίς να διαφαίνεται τελικός προορισμός στον ορίζοντα. Οι πρώτες τροποποιήσεις ώστε το συγκρότημα να γίνει βιώσιμο σπίτι, περιελάμβαναν μερική κατεδάφιση με δυναμίτη και βαριές. Όλα τα «βαριά» είχαν τελειώσει τον πρώτο χρόνο.

Το περιβάλλον όμως ενός βιομηχανικού συγκροτήματος ήθελε πολλά περισσότερα ώστε να θυμίζει σπίτι. Τα εδάφη φυτεύθηκαν και αναρριχητικά φυτά άρχισαν την ανάβασή τους στους τοίχους του συγκροτήματος.

Φυσικά το συγκρότημα περιλαμβάνει και το αρχιτεκτονικό γραφείο του Bofill, αίθουσες συνεδριάσεων και εκθεσιακό χώρο, πρότυπο εργαστήρι, κήπους και αίθουσα αρχείου.

Σαφέστατα οι τότε υπάρχουσες κατασκευές διατηρήθηκαν και επηρέασαν τον συνολικό σχεδιασμό του εσωτερικού, με αποτέλεσμα το βιομηχανικό στοιχείο να είναι πρόδηλο σε όποια έκφανση της εγκατάστασης κατέστη εφικτό να διατηρηθεί.

Το φυσικό φως πλημμυρίζει τον χώρο, από τα ψηλά ταβάνια και τα μεγάλα παράθυρα, όπου τα σιλό χρησιμεύουν ως γιγαντιαία γλυπτά.

«Το εργοστάσιο είναι ένα μαγικό μέρος όπου μια περίεργη αίσθηση δονεί την ατμόσφαιρα και είναι δύσκολο να γίνει αντιληπτό από το βέβηλο μάτι» (εννοώντας από κάποιον που δεν αντιλαμβάνεται την δυσκολία και αξία της μετατροπής χρήσης σε σπίτι).

Μου αρέσει η καθημερινότητα εδώ να είναι τέλεια προγραμματισμένη, τελετουργική, σε απόλυτη αντίθεση με την ταραχώδη νομαδική ζωή μου» δήλωσε ο αρχιτέκτονας. Με τον εκπρόσωπο του αρχιτεκτονικού γραφείου να συμπληρώνει πως θα παραμείνει για πάντα ένα μισοτελές έργο (αφήνοντας να εννοηθεί την συνεχή βελτίωση και αναβάθμιση του χώρου).

Οι τοίχοι από ακατέργαστο τσιμέντο και οι ελαφρά οξειδωμένες επιφάνειες έχουν διατηρηθεί ως έχουν, ενώ αντίθετα το συγκρότημα των σιλό και τα βιομηχανικά κτίσματα έχουν αλλάξει αρκετά σε σχέση με το παρελθόν.

Σε αντιδιαστολή με την πλούσια βλάστηση των εξωτερικών χώρων, το εσωτερικό εμφανίζει εκπληκτικούς και επιδέξιους συνδυασμούς με ζεστούς τόνους, διαφορετική υφή και στοιχεία μοντερνισμού, που αντιτίθενται στο βιομηχανική κληρονομιά και εμφάνιση των κτηρίων.

Κάθε δωμάτιο θυμίζει έργο τέχνης, με προσεκτικά επιλεγμένη επίπλωση που υπαινίσσεται το παρελθόν του χώρου. «Έχω την εντύπωση πως ζω σε ένα περιφερειακό, κλειστό σύμπαν το οποίο με προστατεύει από την έξω και καθημερινή ζωή» αναφέρει χαρακτηριστικά ο Ισπανός αρχιτέκτονας συνεχίζοντας πως «Το εργοστάσιο τσιμέντου είναι ένας προνομιακός επαγγελματικός χώρος, όπου η ζωή προχωρά ως μια συνεχόμενη αλληλουχία γεγονότων, με μικρή διαφορά ανάμεσα στην εργασία και την διαβίωση».