Το αόρατο Σπίτι της Ερήμου!

Ένα σπίτι το οποίο εκμεταλλεύεται στο έπακρο το φυσικό τοπίο, έχει ήδη κερδίσει την μάχη για την επιτυχία. Περισσότερο καλλιτεχνική άποψη της εταιρείας σχεδιασμού Royale Projects και δευτερευόντως χρηστικό κτήριο, το California High Desert αποτελεί ένα από αυτά τα έργα που χρησιμεύουν ως έμπνευση για τις επόμενες γενιές σχεδιαστών.

Δεν αποτελεί κατοικία. Δεν διαθέτει μοντέρνο μπάνιο, δεν είναι άλλο ένα μινιμαλιστικό κομψοτέχνημα. Δεν έχει περίτεχνα φωτιστικά, ούτε κάποιον καναπέ σε λαμπερό χρώμα που να λειτουργεί ως σημείο εστίασης. Είναι ένα μοντέρνο έργο τέχνης από τον Αμερικανό καλλιτέχνη Phillip K Smith τον 3ο, το οποίο αλλάζει συνεχώς. Είναι «ζωντανό» με λίγα λόγια.

Στο Εθνικό Πάρκο Joshua Tree στην California, βρίσκεται ένα ερειπωμένο καλυβάκι επιστάτη. Αυτά τα καλυβάκια επιχορηγούνταν μαζί με εκτάσεις από το κράτος, ώστε να μείνουν…τολμηροί εθελοντές που θα ήθελαν να καλλιεργήσουν…σκορπιούς και κροταλίες (καλυβάκι στάσης κτηνοτρόφων ουσιαστικά), καθώς ελάχιστα φυτά επιβιώνουν στην έρημο. Μόνη χρησιμότητα θα ήταν να βγάλεις μια καλλιτεχνική ασπρόμαυρη φωτογραφία όπως στο #abandoned και να μπεις γρήγορα στο αυτοκίνητό σου.

Βρίσκεται στην μέση της ερήμου του Joshua Tree άλλωστε, με τις σανίδες του καμένες από τον χωρίς έλεος ήλιο της ερήμου, τραχιές και χωρίς παρόν και μέλλον. Άλλωστε το ίδιο το πάρκο το μόνο που έχει να προσφέρει σε αφθονία, είναι βράχια για αναρρίχηση, μονοπάτια για hiking και άλογα για μια όμορφη βόλτα σε στυλ Άγριας Δύσης.

Αν τώρα βάλεις στην εξίσωση το καλλιτεχνικό άστρο του Phillip K Smith, τα πράγματα αλλάζουν: κουβάλησε μαζί του καθρέπτες, φώτα LED και ηλεκτρονικό εξοπλισμό ειδικά κατασκευασμένο για το καλυβάκι.

Τοποθέτησε ενιαίους καθρέπτες στο κτίσμα, πάνω στις μισές σανίδες της καλύβας, καθώς και επιστρώσεις καθρέπτη για τα παράθυρα και την είσοδο. Δημιούργησε αυτό που βλέπεις: ένα ξύλινο κτίσμα που οι σανίδες του φαίνονται να αιωρούνται, κάποιες φορές φανερό, άλλες μερικώς αόρατο. Ένα ξένο σώμα στην μέση της ερήμου χωρίς κάποιο προφανή σκοπό.

Που είναι;

Εδώ είναι, αλλά κάποιες φορές είναι σαν να μπαινοβγαίνει σε αυτόν τον κόσμο, σαν ο δημιουργός του να ανακάλυψε κάποια πύλη που να το μεταφέρει μακριά και πάλι πίσω! Το κτίσμα δεν χρησιμοποιεί την έρημο μονάχα ως σκηνικό, διακόσμηση για να μιλάμε στην γλώσσα μας, αλλά χρησιμεύει σαν μέσο αντανάκλασης της έρημης θέας που καταλήγει κομμάτι της. Έτσι με την προσθήκη των καθρεπτών η καλύβα είναι σχεδόν «εκτός κάδρου», εύκολα μπορείς να το χάσεις και να ξεγελαστείς πως σε χτύπησε ο ήλιος της ερήμου, θεωρώντας πως βλέπεις αντικατοπτρισμό.

Το ξύλο έχει παραμείνει το ίδιο. Με τα καψίματα, τις ρωγμές του, με σκουριασμένα καρφιά να βγαίνουν από την σάρκα του, μέρος και αυτά του έργου πλέον. Δίκαια τα διατήρησε ο καλλιτέχνης, καθώς αυτό το ξύλο ωρίμαζε 70 χρόνια σε αυτές τις δύσκολες συνθήκες και ένας καλλιτέχνης οφείλει να εμπνέεται από την…απόγνωση και την συντριβή. Με μια αφηρημένη λογική, θα μπορούσαμε να πούμε πως αυτό το έργο τέχνης εξελίσσεται εδώ και 70 χρόνια.

Μια κοντινή ματιά

Το κτίσμα ονομάστηκε Lucid Stead (το οποίο μεταφράζεται ως Διάφανος Τόπος) και καταφέρνει και με το παραπάνω να ξεγελάσει τον θεατή ότι είναι παραληρηματικός. Τι ενέπνευσε όμως τον καλλιτέχνη και ποια τα κίνητρά του;

Ο ίδιος ισχυρίζεται πως πρόκειται για ένα απαλό χτύπημα στην γαλήνη της ερήμου και πως μόνο όταν ρίξεις τους παλμούς σου και χαλαρώσεις πραγματικά, γινόμενος ένα με το περιβάλλον θα μπορέσει το έργο να ξεδιπλωθεί μπροστά σου.

Σε μια υπερβατική ερμηνεία του έργου του, προτείνει με λίγα λόγια πως πρέπει να σου «μιλήσει» με τον ίδιο τρόπο που θα σου «μιλούσε» μια εγκατάσταση οποιασδήποτε έκθεσης ή ένας πίνακας ζωγραφικής.

Οι 4 θεματικές ενότητες πάνω στις οποίες έστησε το έργο ήταν, το φως και η σκιά, το ανακλώμενο φως, το προβαλλόμενο φως και η αλλαγή. Η ενότητα του φωτός και της σκιάς, έχει να κάνει με την εποχή και την θέση του ήλιου, γιατί κάθε επίσκεψη είναι διαφορετική και οι συνθήκες μεταβάλλονται, όπως ο ήλιος και οι σκιές. Ο ήλιος και το ηλιοβασίλεμα ανακλάται στους καθρέφτες, αλλά όσο πλησιάζει εκείνη η ώρα, τα πράγματα αλλάζουν…

Το φως γεννιέται από το σκοτάδι

Στο φως του ήλιου η καλύβα αντανακλά και διαθλά το φως. Όσο πλησιάζει το ηλιοβασίλεμα το Lucid Stead αλλάζει σαν να αποτελεί αποκύημα της φαντασίας. Την νύχτα γεωμετρικά πεδία αναδύονται μέσα από το κτήριο και συγκεκριμένα τα παράθυρα και την πόρτα. Όσο νυχτώνει, τόσο γίνονται πιο φωτεινά τα χρώματα και χάρη στην ανύπαρκτη φωτορύπανση της ερήμου, ιδιαίτερα εντυπωσιακά.

Παλέτα που μεταλλάσσεται

Όσο πλησιάζει το σκοτάδι, τα LED στο εσωτερικό της καλύβας δυναμώνουν, κάνοντας την καλύβα καθαυτή ορατή. Τα φώτα αργά αλλά σταθερά, μεταλλάσσονται από σμαραγδί σε τυρκουάζ, από λιλά σε έντονο ροζ, ύστερα έντονο κόκκινο κ.ο.κ. όπως θα συνέβαινε σε μια συσκευή LED με τροχό χρωμάτων.

Τα τρία παράθυρα και η πόρτα λειτουργούν ως χρωματικά πεδία, σωστά ρυθμισμένα ώστε να μην αντιλαμβάνεσαι τις αλλαγές χρωμάτων παρά μόνο αν τις παρατηρήσεις αρκετά έντονα.

Όαση Φωτός

Όταν αργά το βράδυ το σκοτάδι αγκαλιάζει όλο το περιβάλλον, η καλύβα μένει μοναδικός φάρος φωτός που ακτινοβολεί στην έρημο.

Είναι από τις στιγμές που θα τις καταλάβεις μόνο μακριά από την φασαρία της πόλης και το άγχος, όπου θα έχεις την διάθεση να δεις, να ακούσεις το απειροελάχιστο και να κατανοήσεις την βαθύτερη έννοια κάποιων πραγμάτων.